Kościół p.w. Niepokalanego Serca NMP

Widok ogólny kościoła Widok ogólny kościoła

Kościół parafialny Niepokalanego Serca NMP (dawny ewangelicki). Pierwotny kościół zniszczony przez husytów na pocz. XV w., odbudowany został przejęty przez protestantów. Kolejna odbudowa nastąpiła po zniszczeniach wojny 30. letniej, w 1663 r. dodano barokową drewniana dzwonnicę -wieżę z barokowym hełmem; na przełomie XVII i XVIII w. kościół zyskał bogaty wystrój. W 1828 r. z powodu złego stanu technicznego budowlę rozebrano i zbudowano od nowa w 1878 r. według projektu mistrza budowlanego Krause ze Strupiny.
Kościół nawiązuje formą do świątyni starochrześcijańskiej, z elementami neoromańskimi , z czytelnymi wpływami K. F.Schinkla (odkryty drewniany strop, wieża) i motywami neogotyckimi. We wnętrzu w ścianie zachodniej wmurowane liczne kartusze i epitafia rodów szlacheckich- kolatorów kościoła oraz nagrobki późnorenesansowe z XVII w., przeniesione z rozebranej budowli.

Opis w opracowaniu Hansa Lutscha

  • Grabsteine mit den Figuren der Verstorbenen:
    1) für Frau Ursula geb. Braunen, Hausfrau Herrn Antonius von Pusch und Ossig, + 1587.
    2) * für Herrn Hans von Pritwitz auf Gellendorf, + 1589, mit eingeknotetem Bart!
    3) für Frau Salome geb. Motselnitz, Hausfrau Herren Hans' von Probelwitz zur Elgut, + 1589.
    4) * für Herrn Balthasar von Nostietz und Esdorf auf Groß-Peterwitz und Pinxen, + 1601.
    5) für Herrn George von Kohtwitz auf Sigta, + 1605.
    6) für Herrn Christof von Runge den Aelteren auf Perusche, + 1606.
    7) für Frau Katharina geb. Nostizen, Hausfrau Herrn Kaspars von Seidlitz und Mirschelwitz auf Karnitz, + 1606.
    8) für Frau Margareta geb. Buswogen, Hausfrau Herrn Antonii von Pusch auf Gellendorf, + 1609.
    9) für Frau Helena geb. Schirnagern, Hausfrau Herrn Nickel Latufskes auf Peruschen, + 1610.
    10) für Jungfrau Barbara Frobelwitzin, + 1610.
    11) für Herrn Sebastian von Nostiz auf Groß-Peterwitz, + 1615.
    12) für Frau Helena Dirin, Hausfrau Herrn Friedrichs von Giersdorf und Nieder-Rudelsdorf auf Groß-Bresen, + 1617.
- Die Kunstdenkmäler der Landkreise des Reg.-Bezirks Breslau - im amtlichem Auftrage bearbeitet von Hans Lutsch. Breslau 1889. -


Wyciąg z inwentaryzacji hrabiego Hoverdena

  • 1573. Frubielwitz, Trutzke genannt, Siegmund.
  • 1580. Nostitz, Sebast. v., von Grosspeterwitz u. Pinzen.
  • 1581. Dohna, E. Syb. Gfin. v., geb. Ritterstein.
  • 1587. Pusch, Urs. v,, gb. v. Braunen.
  • 1589. Prittwitz, Hans v., auf Laskowitz und Gellendorf.
  • 1593. Frobelwitz, Salome, gb. Motschelnitzin.
  • 1595. Pentzki, Jungfrau Barbara.
  • 1597. Frobelwitz, Frdr. v., Kind, gest. 1610.
  • 1601. Nostitz, Balthasar v., und Besdorf.
  • 1605. Sighta, George v.
  • 1606. Seidlitz, Cath., geb. v. Nostitz.
  • 1608. Frobelwitz, Melch. v., u. Elgit, auf Krimibach.
  • 1609. Push, Marg., gb. v. Busewoyen.
  • 1610. Frobelwitz, Jungfrau Barbara.
  • 1615. Nostitz, Seb. v., auf Gross Peterwitz.
  • 1617. Girsdorf, Hel. v., gb. Dirin.
  • 1680. Runge, Christof v., der elter auf Peruschen.
  • 1694. Prittwitz, Balth. Moritz v., auf Gellendorf.
  • 1708. Kottulinski, Hans v., auf Essdorf.
  • 1736. Sterneck, Sus. Magd, v., geb. Bergeldtin.
  • 1755. Fehrentheil, Fräulein Anna Barb. v.
  • 1768. Diebitsch, B. Cath. v., geb. v. Prittwitz, a. Krum¬bach etc.

- Schlesiens Grab-Denkmale und Grab-Inschriften. Graf Hoverden'schen Sammlung - Breslau 1870-72. -

Zespół płyt nagrobnych i epitafiów

Ogólny widok prospektu organowego oraz znajdujących się poniżej płyt i epitafiów

Pod prospektem organowym na ścianie znajduje się zespół kilkunastu epitafiów i płyt nagrobnych.

Płyta nagrobna Sebastiana von Nostitz † 1587

Ogólny widok płyty

Płyta nagrobna Sebastiana von Nostitz na Piotrkowicach, zmarłego w 1587 roku mając 27 lat, a nie jak podaje Hans Lutsch w 1615 roku. Wokół postaci umieszczonych jest osiem herbów. Po lewej: von Nostitz, von Zopterwolf, von Lewen i von Promitz. Po prawej: von Popschitz, von Nostitz, von Warkoschen oraz von Rechenberg.

Płyta nagrobna Balthasara von Nostitz † 1601

Ogólny widok płyty

Płyta nagrobna Balthasara von Nostitz und Esdorf na Piotrkowicach i Pększynie, zmarłego 15 stycznia 1601 roku.

Płyta nagrobna Georga von Kottwitz † 1605

Ogólny widok płyty

Po lewej stronie, za kropielnicą, płyta nagrobna Georga von Kottwitz, zmarłego 21 stycznia 1605 roku.
Hoverden w swojej inwentaryzacji opisał go jako Georga am Sighta.


Ogólny widok płyty

Płyta nagrobna zmarłego 21 stycznia 1605 roku George am Sighta.

ANNO 1605 DEN 21 JANUARI UM 6 DER HALBEN UHR ZU ABEND IST IN GOTT SEL. ENTSCHLAFFEN DER EDLE EHRENVESTE UND WOHLBENAHMTE HERR HGEOGE AM SIGHTA D. G. G.

Płyty nagrobne trzech kobiet

Ogólny widok płyty

Po prawej stronie płyta nagrobna Kathariny von Seidlitz z d. Nostitz, zmarłej w 1606 roku, żony Kaspara von Seidlitz und Mirschelwitz na Karnicy. Pośrodku płyta nagrobna Heleny Latufskes z d. Schirnagern, zmarłej w 1610 roku, żony Nickela Latufskes na Pieruszy. Po lewej stronie płyta nagrobna Margarety von Pusch z d. Buswogen, zmarłej w 1609 roku, żony Antonia von Pusch na Skokowej.

Epitafium Nicolausa Anthera † 1638

Ogólny widok epitafium

Epitafium Nicolausa Anthera zmarłego w 1638 roku. Wokół epitafium rozmieszczone są deklaracje konfesyjne i nabożne wezwania: "Wspomnijże na imię, Boże mój ! ku dobremu" (Nehem. 13.31); "Odkupiciel mój żyje" (Hiob 19,25); "Wiem, komum uwierzył" (2. Tymot. 1,12).

  • Reprodukcja oraz opis pochodzą z książki Jana Harasimowicza "Mors Janua Vitae" Śląskie epitafia i nagrobki wieku reformacji - Wrocław 1992

Epitafium mężczyzny z rodziny von Diebitsch † 1772

Ogólny widok epitafium

Epitafium mężczyzny z rodziny von Diebitsch, urodzonego 30 maja 1694 roku a zmarłego w wieku 78 lat 16 maja 1772 roku. Z odczytu na zdjęciu nie wynika, komu poświęcone jest to epitafium, gdyż zdjęcie nie obejmuje całego epitafium.

.......... Diebitsch Erb Herr auf Narthen und Krumbach. Die hochste Gutte zog Ihn aus Mutter Leibe zu Lethnitz in Grünbergschen Kreise im Jahr 1694. den 30ten May. Der Herr Vater warder Hoch Wohlgebohrne Herr Nicolaus Gottfried Freyherr von Diebitsch auf Mertzdorf, Scheidwigsdorf, Narthen und Struppen. Die Frau Mutter die Hoch Wohlgebohrne Frau Frau Sophia Elisabeth Gebohrne von Braun zu Drehnau u. durch die Tauffe empfing Ihn die Hochste Gutte, bewahrte Ihn auf Academien und in Kriegs Diensten seegnere Ihn in einer beglüchten Ehe mit 10 freyherl. Kinder, davon 1. Herr-Sohn und 3 Frauen-Tochter nebst lebenden Hoffnungs vollen Onkel Kindern seine Stutze u. freude im Alter waren lauterte besserte u. hereitete Ihn zur Ewigkeit durch gefarliche Leute u. schmerzhaftschmuck herten u. zog Ihn den 16. May früh auf 4 Uhr Anno 1772 zu Krumbach dürche einem geschwindem und fünfften Todt in einem Alter von 78 Jahren weniger 14 Tage zu sich, Sein Körper erwartet hier seine frohe Wiederherstellung und mit dem verflahrten Geiste dereinst zum Preiße seines guttigen. Erbarmers zubekennen.

Barokowe epitafia

Ogólny widok epitafiów

Trzy epitafia z zespołu barokowych epitafiów. Po prawej stronie epitafium Gottfrieda von Diebitsch. Pośrodku epitafium Barbary Kathariny von Diebitsch z d. von Prittwitz, zmarłej 28 kwietnia 1763 roku przeżywszy 40 lat. Po lewej stronie epitafium prawdopodobnie członków rodziny von Kockritz.


Proszę o nadesłanie zdjęć wszystkich epitafiów i płyt nagrobnych znajdujących się w kościele.


Płyta nagrobna Sebastiana von Nostitz † 1580

Ogólny widok płyty

Płyta nagrobna Sebastiana von Nostitz na Piotrkowicach, zmarłego w 1588 roku.

. . . . 1580 . . . . . . IST IN GOTT SELIG ENTSCHLAFEN DER EDLE WOHLEHRENFESTE SEBASTIAN VON NOSTITZ VON GROSSPETERWITZ UND PINXEN, DEM GOTT GENADE UND DER SEELEN MIT UNS ALLEN AUS WELTENDE EINE FROHLICHE AUFERSTEHUNG VORLEIH.

1. Der von Nostitz a.d. H. Grosspeterwitz zu Pingsen
2. Der von Kupperwolfer a.d. H. Beilsch
3. Der von Lebel a.d. H. Grossdebern in Lausitz
4. Der von Promnitz a.d. H. Lossendorf
5. Der Herrn von Scharfenort a.d. H. Rifel
6. Der von Schaurken a.d. H. Bese
7. Der von Stuttenhainer a.d. H. Getschen in Lausitz
8. Der von Rothkirchen a.d. H. Gebnitz

Płyta nagrobna Ursuli von Pusch † 1587

Ogólny widok płyty

Płyta nagrobna Ursuli von Pusch zd. von Braun, pierwszej żony Antoniusa von Pusch, zmarłej w 1587 roku w wieku 28 lat.

IM JAHR 1587 AM TAGE DER HEIL. KOENIGE IST IN GOTT SELIG ENTSCHLAFFEN DIE VIEL IHR UND TUGENTREICHE FRAU URSULA GEBORENE VON BRAUNEN DES EDLEN GESTRENGEN UND FESTEN AUCH WOHLBENAMBTEN HERRN ANTONIUS VON PUSCH UND OSSIGK AUF RASCHWITZ UND SCHIDLAU ZU GELLENDORFER ERSTE EHLICHE HAUSFRAU, IHRES ALTERS 28 JAHR, DER GOTT GNAD.

Płyta nagrobna Hansa von Prittwitz † 1589

Ogólny widok płyty

Płyta nagrobna Hansa von Prittwitz zmarłego w wieku 50 lat w 1589 roku.

. . . . . . . . . . . . . LAURENTI IST DER EDLE GESTRENGE EHRENVESTE AUCH WOHLBENAMBTE HERR HANS VON PRITTWITZ UNT LASKOWITZ AUF GELLENDORF, SEINES ALTERS IM 50. JAHR IN CHRISTO UND GOTT SELIG ENTSCHLAFFEN LIEGT ALHIER BEGRABEN, DEM GOTT GNADE.

Płyta nagrobna Salome von Frobelwitz † 1593

Ogólny widok płyty

Płyta nagrobna Salome von Frobelwitz zd. Motschelnitz, zmarłej 24 kwietnia 1593 roku, żony Hansa von Frobelwitz, pana na Ligocie.

ANNO 1593 IN 24 APRILIS IST IN GOTT SELIGLICH VORSCHIEDEN DER EDLE TUGENTREICHE FRAU SALOME GEB. MOTSCHELNITZIN HANS FROBELWITZ ZUR ELGUT EHLICHE HAUSFRAU, DER GOTT GENADE.

Epitafium Barbary Pentzki † 1595

Ogólny widok epitafium

Epitafium Barbary Pentzki, zmarłej 19 kwietnia 1595 roku w wieku 6 lat. Jej mama pochodziła z rodu von Zedlitz.

Anno 1595 den 19 April ist alhier
zu Stroppen in Gott seliglich entschlaffen
die edle ehrentugentreiche Jungfraw Barbara
geb. Pentzki ihres Alters im 6. Jahr, d. G. g.

Im obern Feld:
Diess Epitaphium hat die edle tugentreiche
Fraw Barbara geborene und ehliche Zetlitzin
der verstorben Frau Stiefgrossmutter ihrer
lieben Pflegtochter zum Gedaechtniss machen
und auf richten lassen.

Płyta nagrobna Baltasara von Nostitz † 1601

Ogólny widok płyty

Płyta nagrobna Baltasara von Nostitz, zmarłego 15 stycznia 1601 roku.

. . . . . . . . . . . . . . . . . BEGRABEN DER EDLE EHRNVESTE UND WOHLBENAHMTE BALTASAR VON NOSTITZ UND BESDORF AUF GROSSPETERWITZ UND PINXEN IST IN GOTT VORSCHIEDEN, DEN 15 JANUAR 1601.

Płyta nagrobna Barbary von Frobelwitz † 1610

Ogólny widok płyty

Płyta nagrobna Barbary von Frobelwitz z Ligoty, zmarłej w maju 1610 roku mając 11 lat i 30 tygodni.

ANNO 1610 DEN . . . MAI ZWISCHEN ZWOLFEN UND EINEM AN DER HALBEN UHR IST IN GOTT SELIGLICH VORSCHIEDEN DIE EDLE VIELEHRENTUGENDREICHE JUNGFRAU BARBARA GEBORENE FROEBELWITZIN AUS D. HAUSE ELGUT IHRES ALTERS 11 JAHR 30 WOCHEN, DER GOTT GNAD.

Płyta nagrobna Margarety von Pusch † 1609

Ogólny widok płyty

Płyta nagrobna Margarety von Pusch zd. Buswoyen, żony Antoniego von Pusch, zmarłej w wieku 38 lat w 1609 roku.

. . . . . . . . . . . IST IN GOTT SELIG ENTSCHLAFFEN DIE EDLE VIELEHRENTUGENDREICHE FRAU MARGARETA GEBORENE BUSWOYEN AUS D. HAUSE CHEHENT DES EDLEN GESTRENGEN EHRENVESTEN UND WOHLBENAMBTEN HERRN ANTONI V. PUSCH AUS DEM HAUSE OSSIGK AUF GELLENDORF, RASCHWITZ UND SCHIEDLAU ANDER HERZLIEBE HAUSFRAU IHRES ALTERS UM 38 JAHR, DER GOTT GNADE.

Płyta nagrobna Heleny von Giersdorf † 1617

Ogólny widok płyty

Płyta nagrobna Heleny von Giersdorf zd. von Dirn, zmarłej w wieku 36 lat, 5 kwietnia 1617 roku, żony Friedricha von Giersdorf.

ANNO 1617 DEN 5. APRIL ZWISCHEN 5 UND 6 DER HALBEN UHR IST IN GOTT S. ENTSCHL. DIE EDLE EHRENTUGENTREICHE HELENA G. B. DIRIN A. D. H. GLEINIG D. E(DLEN) EHRENVES(TEN) U. WOHLBEN. H. FRIEDRICH V. GIRSDORF VON NIEDERRUDELSDORF A. GROSSBRESEN EHL. HAUSF. IHRES ALTERS 36 JAHR, D. G. G.

Płyta nagrobna Christopha von Runge † 1606

Ogólny widok płyty

Płyta nagrobna zmarłego w wieku 85 lat w 1680 roku Christopha von Runge starszego na Pieruszu. Niestety Hoverden źle odczytał datę śmierci, podając ją na rok 1680 a prawidłowo powinno być 1606.

ANNO 1606 . . . FEBRUARI IST IN GOTT WOHLBENAMBTE HERR CHRISTOPH VON RUNGE DER ELTERN AUF PERUSCHEN SEINES ALTERS IM 85. JAHR, DEM GOTT GENADE.


  • Reprodukcje oraz opisy inskrypcji pochodzą z 13 tomu inwentaryzacji hrabiego Hoverdena.

Zamknij okno